14 maanden sprong: waarom slaapt je dreumes ineens slechter?

De 14 maanden sprong is een bekende reden waarom veel dreumesen van 1 tot 2 jaar ineens slechter slapen, onrustig zijn of vaker huilen. Tijdens deze periode maken kinderen enorme ontwikkelingen door die hun slaap kunnen beïnvloeden.

Het kan frustrerend zijn als je kind, net nu het leek te gaan, ineens weer vaker wakker wordt of moeilijker inslaapt. Je bent niet de enige: veel ouders herkennen deze intensieve fase.

In dit artikel ontdek je hoe je de 14 maanden sprong herkent, waarom juist deze leeftijd zo uitdagend is en vooral: wat je praktisch kunt doen om de slaap van je kind en jezelf te verbeteren.

Wat is de 14 maanden sprong?

De 14 maanden sprong is een ontwikkelingsfase waarin dreumesen grote sprongen maken op het gebied van motoriek, taal en zelfredzaamheid. Dit kan zich uiten in veranderingen in gedrag en slaappatroon. Veel ouders merken dat hun kind ineens meer huilt, hangerig is, sneller gefrustreerd raakt of slechter slaapt.

Tijdens deze sprong ontdekt je kind dat het steeds meer zelf kan en wil. Ze oefenen bijvoorbeeld met lopen, klimmen of simpele woorden zeggen. Deze nieuwe vaardigheden zijn spannend, maar zorgen ook voor onrust. Het brein is letterlijk 'in training', waardoor inslapen of doorslapen lastiger kan zijn.

Praktisch betekent dit dat je kind overdag misschien meer wil oefenen met lopen en minder interesse toont in slapen. 's Nachts kan het wakker worden om te oefenen of omdat het hoofdje simpelweg te vol zit. Dit is normaal, maar vraagt veel geduld van ouders.

Waarom beïnvloedt de sprong het slapen zo sterk?

Tijdens de 14 maanden sprong verandert er veel in het hoofd en lijf van je dreumes. Nieuwe vaardigheden en prikkels verwerken kost energie en kan zorgen voor onrustige nachten. Het lichaam moet wennen aan een ander dagritme en soms aan minder slaap overdag.

De hersenen zijn volop bezig met leren en verwerken, wat zich 's nachts kan uiten in onrustig slapen of vaker wakker worden. Je kind kan zelfs dromen over wat het overdag heeft meegemaakt, wat kan resulteren in nachtelijk huilen of onrust.

Een voorbeeld: een dreumes die overdag leert traplopen, kan 's nachts wakker worden en ineens in bed gaan staan. Of een kind dat net begint te praten, kan 's nachts ineens hardop oefenen. Dit zijn tekenen dat het brein actief is met nieuwe vaardigheden.

Daarnaast kan je kind in deze periode gevoeliger zijn voor verlatingsangst of het zoeken naar bevestiging. Dit verklaart waarom veel kinderen plotseling niet meer alleen willen slapen of meer nabijheid zoeken.

Hoe herken je de 14 maanden sprong bij jouw kind?

De 14 maanden sprong uit zich bij elk kind net iets anders, maar er zijn een aantal typische signalen. Veel ouders merken dat hun kind ineens meer huilt, sneller gefrustreerd is of vaker aandacht vraagt. Ook kan de eetlust tijdelijk veranderen.

Qua slapen zie je vaak dat een kind moeite krijgt met in slaap vallen, 's nachts vaker wakker wordt of vroeger opstaat. Soms gaat het dutje overdag ineens moeizamer of duurt het korter. Dit kan verwarrend zijn, want het leek net zo goed te gaan.

Let ook op gedragsveranderingen zoals meer willen oefenen met lopen, klimmen of praten. Je kind kan ineens vaker 'nee' zeggen of alles zelf willen doen. Dit hoort bij de normale ontwikkeling, maar vraagt veel van het kind én de ouders.

Een concreet voorbeeld: Anna van 14 maanden sliep altijd rustig door, maar werd ineens elke nacht om 3 uur wakker en wilde niet meer alleen zijn. Overdag was ze druk aan het oefenen met nieuwe woorden en wilde ze alles zelf doen. Deze veranderingen wijzen vaak op een sprong.

Praktische tips: zo help je je kind door de 14 maanden sprong

Het belangrijkste is: blijf rustig en bied structuur. Een voorspelbare dagindeling helpt je kind om grip te houden op alle veranderingen. Herhaal vaste rituelen, zoals een rustig slaapritueel voor het slapengaan.

Houd overdag rekening met de nieuwe behoefte aan zelfstandigheid. Laat je kind oefenen met stappen of zelf eten, maar bewaak de grenzen. Te veel prikkels kort voor het slapengaan kunnen juist averechts werken.

Zorg voor een rustige overgang tussen de dag en de nacht. Dim het licht, vermijd wilde spelletjes en geef je kind de kans om tot rust te komen. Een knuffel of kort verhaaltje kan helpen om te ontspannen.

Probeer je verwachtingen bij te stellen: het is normaal dat slapen tijdelijk lastiger gaat. Troost je kind als het wakker wordt, maar houd de nachten zo rustig mogelijk. Veel kinderen vinden het fijn als je even naast het bed zit tot ze weer rustig zijn.

Wat te doen als je kind moeilijk inslaapt of doorslaapt

Als je kind in deze periode moeilijk inslaapt, kan het helpen om het slaapritueel te verlengen of rustiger te maken. Soms werkt het om een liedje toe te voegen of langer te knuffelen voor het slapengaan.

Bij nachtelijk wakker worden kun je je kind geruststellen zonder het direct uit bed te halen. Blijf even in de kamer, praat zachtjes of leg een hand op de rug. Vermijd te veel licht of prikkels, zodat je kind beseft dat het nog nacht is.

Blijft je kind steeds uit bed komen of roepen? Geef kort en duidelijk aan dat het tijd is om te slapen. Herhaal rustig je boodschap en breng je kind consequent terug naar bed. Dit vraagt geduld, maar geeft duidelijkheid.

Heeft je kind moeite met het dutje overdag, kijk dan of het misschien toe is aan dutje overslaan. Sommige kinderen rond deze leeftijd bouwen het tweede dutje af of slapen overdag korter. Observeer goed wat bij jouw kind past.

Veranderingen in het slaapritme rond 14 maanden

Rond de 14 maanden zie je vaak dat kinderen overgaan naar één dutje overdag. Dit kan een periode van zoeken zijn: sommige dagen heeft je kind nog twee slaapjes nodig, andere dagen maar één.

Let goed op de signalen van vermoeidheid. Als je kind 's avonds moeilijk in slaap komt, kan het zijn dat het dutje overdag te laat of te lang is. Probeer het slaapje langzaam iets te vervroegen en houd het ritueel voorspelbaar.

Een voorbeeld: Milan van 15 maanden sliep 's ochtends en 's middags, maar werd steeds vroeger wakker. Door het ochtenddutje te verkorten en het middagdutje iets te vervroegen, lukte het om naar één slaapje te gaan. Zo voorkom je dat je kind oververmoeid raakt.

Ritmeveranderingen kunnen tijdelijk voor onrust zorgen, maar zijn meestal na enkele weken weer gestabiliseerd. Houd een vast tijdstip aan voor het naar bed gaan, ook als het slapen soms wat langer duurt.

Hoe ga je om met grenzen en separatieangst?

In deze leeftijdsfase willen kinderen alles zelf doen, maar hebben ze ook behoefte aan veiligheid. Dit kan zich uiten in separatieangst: je kind vindt het moeilijker om alleen te zijn, vooral bij het inslapen.

Geef je kind het vertrouwen dat je in de buurt bent, maar stel duidelijke grenzen. Zeg bijvoorbeeld: "Mama blijft bij je tot je ogen dicht zijn, daarna ga ik even wat drinken halen." Blijf consequent en voorspelbaar.

Merk je dat je kind steeds vaker uit bed komt of roept, probeer dan de chair methode. Hierbij zit je naast het bed tot je kind rustig is en bouw je je aanwezigheid langzaam af. Dit geeft veiligheid, maar voorkomt gewenning aan steeds oppakken of meenemen.

Elk kind is hierin uniek. Sommige kinderen hebben baat bij een extra knuffel, anderen juist bij een duidelijke routine. Blijf observeren wat werkt voor jouw kind en pas je aanpak waar nodig aan.

Wanneer schakel je extra hulp in?

In de meeste gevallen is de 14 maanden sprong een tijdelijke fase. Slaapproblemen lossen vaak vanzelf weer op zodra je kind gewend is aan de nieuwe vaardigheden. Toch kan het zijn dat je merkt dat je kind of jijzelf oververmoeid raakt.

Heb je zorgen over het slapen, of lijkt je kind structureel te weinig te slapen? Overweeg dan om advies te vragen bij het consultatiebureau of een gespecialiseerde slaapcoach. Zij kunnen samen met jou kijken naar de situatie en passend advies geven.

Let op: bij ernstige slaapproblemen, plotselinge gedragsveranderingen of twijfels over de gezondheid van je kind is het altijd verstandig om contact op te nemen met de huisarts of het consultatiebureau. Zij beoordelen of er aanvullend onderzoek of begeleiding nodig is.

Conclusie

De 14 maanden sprong is een intensieve, maar normale fase in de ontwikkeling van je dreumes. Slaapproblemen en gedragsveranderingen zijn vaak tijdelijk en horen bij het leren van nieuwe vaardigheden. Door structuur, geduld en duidelijke grenzen te bieden help je je kind deze periode te doorstaan.

Blijf goed kijken naar de behoeften van je kind, pas waar nodig het slaapritueel of dagindeling aan en schakel hulp in als je merkt dat het niet beter wordt. Onthoud dat elke sprong uiteindelijk weer overgaat en rust vaak vanzelf terugkeert.